Ma'anar Zakatil fitr/Zakkar fidda kai

 

Yanda akeyi idan idi ya hadu da jumaa

Akwai hadisai da aka samo daga Annabi (SAW) da kuma wasu Atharai da aka tsaya a kansu daga Sahabbai, daga cikinsu akwai:

1. Hadisin Zaid bin Arqam, (Allah Ya ji ƙansa): Mu’awiya bin Abi Sufyan (Allah Ya ji ƙansa) ya tambaye shi, “Shin ka taba samu  da Manzon Allah (SAW) ranar Idi biyu sun haɗu a rana ɗaya?” Ya ce, “Eh.” Sai ya ce, “Yaya ya yi?” Ya ce, “Ya yi sallar Idi, sannan ya ba da izini a kan sallar Juma’a, ya ce: ‘Wanda ya so ya je ya yi sallar Juma’a, to ya je ya yi Wannan hadisi Ahmad, Abu Dawud, Nasa’i, Ibn Majah, Darimi, da Hakim sun ruwaito a cikin (Mustadrak), kuma ya ce hadisin sahihi ne, Bukhari da Muslim ba su fitar da shi ba, amma yana da shaidu a kan sharadin Muslim. Dhahabi ya yarda da shi, kuma Nawawi ya ce a cikin (Majmu'u): “Sanadinsa mai kyau ne.”

2. Hadisin Abu Huraira (Allah Ya ji ƙansa) cewa Manzon Allah (SAW) ya ce: “A yau Idi biyu sun hadu, saboda haka wanda ya so, sallar Idi ta ishe shi daga sallar Juma’a, amma mu za mu je yin sallar Juma’a.” Hakim ya ruwaito kamar yadda aka ambata, Abu Dawud, Ibn Majah, Ibn Jarud, da Baihaqi da sauransu sun ruwaito shi.

3. Hadisin Ibn Abbas (Allah Ya ji ƙansu): Manzon Allah (SAW) ya ce: “Idi biyu sun haɗu a ranarku ta yau, saboda haka wanda ya so, sallar Idi ta ishe shi daga sallar Juma’a, amma mu za mu je yin sallar Juma’a in sha Allahu.” Ibn Majah ya ruwaito shi, kuma Busairi ya ce: “Sanadinsa sahihi ne, kuma mutanensa amintattu ne.”

4. Daga Ata’ bin Abi Rabah: Ya ce, “Ibn Zubair ya yi mana sallar Idi a ranar Juma’a da safe, sannan muka je wurin sallar Juma’a amma bai fito mana ba, sai muka yi salla mu kaɗai. Lokacin da muka je Ta’if, muka ambaci hakan ga Ibn Abbas, sai ya ce: ‘Ya dace da Sunnah" Abu Dawud ya ruwaito shi, kuma Ibn Khuzaima ya fitar da shi da wani lafazi kuma ya ƙara cewa Ibn Zubair ya ce: “Na ji Umar bin Khattab idan Idi biyu suka haɗu, ya yi haka.”

5. A cikin Sahih Bukhari da Muwatta Imam Malik, daga Abu Ubaid, maulan Ibn Azhar, ya ce: “Na je Idi biyu tare da Uthman bin Affan, kuma ranar Juma’a ce. Sai ya yi salla kafin huduba, sannan ya yi huduba ya ce: ‘Ya mutane, a yau ranarku ta haɗa Idi biyu. Saboda haka, wanda ya so ya jira sallar Juma’a daga mutanen karkara, to ya jira, wanda kuma ya so ya koma, na ba shi izini.’”

Bisa ga waɗannan hadisai da aka ɗauka daga Annabi (SAW) da kuma al’amuran da aka tsaya a kansu daga Sahabbai (Allah Ya ji ƙansu), da kuma abin da yawancin malamai suka tabbatar a fiqhunsu, Kwamitin ya bayyana hukunce-hukuncen da suka biyo baya:

1. Wanda ya halarci sallar Idi, an ba shi izinin kada ya je sallar Juma’a, amma ya yi sallar Azahar a lokacin Azahar din. Amma idan ya je ya yi sallar Juma’a tare da mutane, hakan shine ya fi.

2. Wanda bai halarci sallar Idi ba, ba a ba shi izinin kada ya je sallar Juma’a ba, saboda haka dole ne ya je masallaci ya yi sallar Juma’a. Idan kuma ba a samu adadin da za a iya yin sallar Juma’a da shi ba, zai yi sallar Azahar.

3. Dole ne Limamin masallacin Juma’a ya je sallar Juma’a a wannan rana domin saboda  waanda zasu halarci sallar Juma’a da kuma wanda bai halarci Idi ba, idan an samu adadin da za a iya yin sallar Juma’a da shi, in ba haka ba, za a yi sallar Azahar.

4. Wanda ya halarci sallar Idi kuma ya amfana da izinin kada ya je sallar Juma’a, zai yi sallar Azahar Idan  lokacin Azahar ya shigo.

5. Ba a halatta kiran salla (Adhan) a wannan lokacin sai a cikin masallacin da ake yin sallar Juma’a. Ba a halatta kiran salla don sallar Azahar a wannan rana.

6. Maganar cewa wanda ya halarci sallar Idi, sallar Juma’a da sallar Azahar sunfadi akanshi masa a wannan rana, kuskure ne. Saboda haka malamai sun ƙi wannan magana kuma sun ce ba daidai ba ce saboda ta sabawa Sunnah kuma tana soke farilla daga farillai ba tare da dalili ba. Wataƙila wanda ya faɗi haka, hadisai da al’amuran da suka ba da izini ga wanda ya halarci Idi kada ya je sallar Juma’a ba su sameshiba shi ba, kuma dole ne ya yi sallar Azahar.

Allah ne Mafi sani. Allah Ya jiƙa Annabinmu Muhammad da iyalansa da Sahabbansa.

Fatawar lajnatud daimah

Muhammad Idris kumbash